Thema expositie
Het Thema nummer "Het Vlaams Realisme"
Download hier het Kunstmagazine no. 10 >
- Realisme in Vlaanderen
2 oktober t/m 27 november 2011
Schilders Schilders
Paul De Roy
Jef Van Grieken
Christiane Vleugels
Wim Bals
Walter Brems
Eric Devree
Gisela Vacca
Guy Gruwier
Walter Dolphyn
Willem Dolphyn
Hilaire Bals
Onderstaand een klein voorproefje:
Paul De Roy
Een recente reeks tekeningen en schilderijen van Paul De Roy heeft Lapland als thema.
In 1970 maakte ik, via een maandenlange voettocht doorheen Zweeds- en
Noors Lapland, voor het eerst kennis met de magie van het uitgestrekte
lege land. In 2005 keerde ik naar mijn eerste liefde terug om er, ieder
jaar opnieuw, maanden te verblijven. Ik dool, eens te meer verlost van
mensen-overlast en consumptiedwang, door een no-nonsens biotoop.
Mijn Laplandse realistische reeks schilderijen en tekeningen legt
sporen vast van hij en zij die nooit of ooit voorbij kwamen. Sporen van
de verkrotte mens. In deze recente reeks huldig ik het lege land, als
symbool van de overwinning van de natuur op de cultuur.
‘Een schilder trekt op papier en in de verf het spoor van de geest.
Jef Van Grieken
Verbeelde leegte/Verstuivend licht:
Jef Van Grieken maakte naam als fijnrealistisch kunstenaar, als
uitgelezen schilder van landschappen, ruïnes, van stille stegen en
weidse vergezichten, bovenal van die atmosferen die het onderwerp
uitmaken en tegelijk boven zichzelf verheffen. Schoonheid vaak in een
klein hoekje, en vanuit dat hoekje schildert Van Grieken zijn imposante
en intimistische composities.
Kunstcriticus Johan van Cauwenberge blikt in deze recente monografie
terug op de nieuwe ontwikkelingen die zich voordeden in Van Griekens
werk, op wat behouden bleef en wat evolueerde. Hij plaatst hem in de
traditie en bespreekt helder en welbegrepen stijl, compositie,
gedachtegoed en poëtica. Met oog voor detail en gevoel voor
het geheel sluiten tekst en beeld naadloos aan.
Christiane Vleugels
Reeds als jong meisje voelde Christiane Vleugels zich geroepen om alles wat ze in zich opnam op papier neer te zetten.
Daarom besloten haar ouders haar op 12 jarige leeftijd in te schrijven
op de Academie van Beeldende kunsten te Schoten waar ze onder de
bezielende leiding van de kunstenaar Herman Cornelis een opleiding
volgde in tekenen en boetseren.
Met 17 jaar vertrok ze naar de stad Antwerpen en liep er drie jaar
school op het Stedelijk Instituut voor Sierkunsten en Ambachten waar ze
zich toelegde op Decor, Publiciteit en natuurtekenen.
Daarna werd het tijd voor het grotere werk en schreef ze zich met trots
in op de Koninklijke Academie te Antwerpen. Daar volgde ze twee
jaar modeltekenen en olieverftechnieken.
In 1986 huwde ze en verhuisde naar Duitsland voor een verblijf van zes jaar.
De laatste twee jaar stelde ze daar doorlopend tentoon in de bekende ' Galerie des beaux Arts'
Enkele werken van haar bereikten van hieruit het buitenland waaronder Egypte en Liverpool.
Terug in België volgden vele jaren waarin ze zich aan haar gezin
wijdde en zich genoodzaakt toelegde op het maken van werk op commissie
waaronder talloze opgelegde reproducties.
“Als ik er heden op terugblik legde ik een lange weg af die destijds
een enorme druk op mijn schouders legde doch waaraan ik heden mijn
aangescherpte vaardigheden te danken heb.”
De tijd om werken te creëren vanuit het hart liet zich hierna
echter niet meer onderdrukken . Eindelijk was de tijd aangebroken
waarin ze nieuwe richtingen koos en zichzelf terugvond in het maken van
eigen werk!
Het leven was een leerproces waarin ze haar weg zocht en vond.
“Met elke creatie die ik heden maakt besef ik echter dat het echte leerproces nu pas echt begonnen is!”
Heden legt Christiane Vleugels zich voornamelijk toe op het schilderen
van gedetailleerde portretten. Haar oeuvre laat zich vinden in het
magisch Realisme en valt vooral op door de foto realistische uitvoering.
Walter Brems
waarheid en gedachte
Stilte is een behoedzaam sluipende schaduw in de schilderijen van
Walter Brems. Zij is licht en donkerte tegelijk. Zij beklemtoont het
etherische van zijn figuren en zijn structuren. De bijna tastbaar
geschilderde werkelijkheid lijkt een droombeeld dat wij, kijkers,
nochtans als een uit ervaring gegroeide realiteit herkennen en
bewonderen of verwerpen al naargelang van de eisen die wij stellen aan
wat beeldtaal is of kan zijn.
Op het eerste gezicht is hij een figuratief schilder die van
hyperrealisme houdt, wat bij sommigen meteen duidelijke reacties
uitlokt. Men doet er echter goed aan even in zijn taferelen te
verwijlen zodat men kan ervaren hoe de figuratie door tal van neven
aanwezigheden wordt benaderd en gerelativeerd. Er groeien structuren
rond het verrukkelijke wezen dat vanuit een gevoelige donkerte is
opgedoken in een blanke vanzelfsprekendheid van esthetiek en
dromerigheid.
De rustige perfectie van het totaalbeeld is opgebouwd vanuit een
vandaag de dag vrij uitzonderlijk metier dat het virtuoze overstijgt
omdat wat wij zien een harmonische ontmoeting is van detail en
overheersende gedachte, van herkenbaarheid en een verholen ritmiek, van
donkerte die een veelheid van tinten en van verschuivingen in zich
bergt, van rust waarin zienderogen paars zich heeft genesteld en een
kleurige discrete vlek als een warme vlinder is neergestreken. Zijn
beeldtaal is een soepel versmelten van verworvenheid en een
vernieuwende vrijheid die zoals alles wat Walter Brems kenmerkt sereen
en harmonisch optreedt zonder de dominante gedachte te schaden of
verdoezelen.
Schoonheid is een ideale spiegel waarop gevoelens kunnen worden
geprojecteerd, weemoed groeit , kwetsbaarheid een spontaan aanvaard
begrip wordt, een delicaat detail zoals een vleugje kant aan het
donkere kleed van de jonge vrouw de breekbaarheid van het gebeuren
beklemtoont.
Het kan vreemd klinken maar wij zijn de mening toegedaan dat op
geestelijk vlak nagenoeg evenveel abstractie als figuratie in zijn
schilderijen aanwezig is en dat naast het meteen reëel of
realistisch zichtbare ook evenzeer geestelijke als reële
trompe-l’oeil intens aanwezig is, maar dan wel alleen voor wie even wil
blijven stilstaan en letterlijk en figuurlijk dieper ingaan op een
eerste elementaire beeldende ervaring.
Er heerst een verholen fragmenteren in de schilderijen van Walter
Brems. Wat wij ervaren is de zichtbare zijde van een etherische
gedachte. Zij wordt gesuggereerd en geleidelijk opgebouwd,
vergezeld door motieven van herkenbaarheid, abstrahering en een
fluwelen concept en toetsen die afleiden en tegelijk aanvullen.
Het vreemde en tevens beklijvende bij het visueel ervaren van Brems’
taferelen is het feit dat men vaak als kijker blijft steken in de
subtiele esthetiek van het centrale gegeven waarbij men de
onmiddellijke omgeving uit het oog verliest die nochtans een
fundamentele rol speelt in beeld en gedachte, suggestie en realiteit,
concept en visuele emotie. Die omgeving tilt de centrale aanwezigheid
op in functie van haar betekenis. Wij mogen echter niet uit het oog
verliezen dat ook die omgeving een rijk picturaal gegeven is. Wie zich
daarin waagt ontdekt de diepte van Brems oeuvre, van zijn schittering
en zijn hedendaagse expressivi.
Hugo Brutin (aica)
Eric De Vree
Eric De Vree werd in 1966 geboren te Zandvliet, een rustig
polderdorpje ten noorden van Antwerpen. Van nature voorzien van een
creatief tekentalent, zal hij pas rond zijn 20ste een ernstige
opleiding volgen in het atelier van zijn vader, een begaafde etser en
landschapschilder.
Vader De Vree, die vakmanschap en beroepseer hoog in het vaandel
draagt, heeft zijn zoon Eric de broodnodige stielkennis en een diep
respect voor "het metier" bijgebracht.
Bij deze nauwgezette klassieke opleiding (blokken, flessen en
gipsmodel) ontwikkelde de jonge De Vree een scherpe visie voor de
toonwaarden, vormen en kleuren, zodat technische problemen geen
belemmering vormden om zijn doelstellingen in de kunstwereld waar te
maken.
Een intense studie van de 17e eeuwse Meesters, zoals o.a. de Leidse
fijnschilders en het door Rembrandt toegepaste clair-obscur, hebben de
artistieke vorming van de kunstenaar eveneens uitermate beïnvloed.
Daarom is een evenwichtige speling van licht en donker steeds een
constante in het werk van Eric De Vree.
Als kind van zijn tijd ondergaat hij ook de impulsen van de "Nieuwe
Antwerpse Klassieke School" (België) en het "Noordelijk Realisme"
(Nederland). Hij werkt zich stilaan uit het nauwe keurslijf van
trends en vindt zijn inspiratie momenteel in eenvoudige, sleetse
voorwerpen zoals roestig gereedschap, stoffige flessen, beduimelde
boeken... Allen alledaagse zaken waaraan reeds een bestaan is
vooraf gegaan. Het is voor Eric De Vree niet enkel een uitdaging
maar duidelijk ook een plezier die materie in verf te vangen.
Wim Bals
Kunst met een knipoog
Mijn werk is op zich moeilijk te plaatsen in een categorie.
Mode en trends zijn aan mij niet besteed. Humor, parodie en cynisme
staan centraal. Niet dat ik een grote boodschap wil meegeven, ik tracht
te verbazen en te ontroeren. Mijn wereld wordt vertolkt door allerhande
dieren en wezens die de hoofdrol spelen in het schilderij. Eigenlijk
schilder ik mensen in de vorm van dieren die ik met precisie schilder
zodat hun karakter duidelijk past in het geheel. Mijn werken krijgen
daardoor iets menselijk.
Ik tracht de illusie te geven dat de toeschouwer deel kan nemen aan de
voorstelling en in het werk kan stappen. Daarom werk ik ook steeds aan
één schilderij tegelijkertijd - ik moet in de geest en de
sfeer van het werk kunnen blijven. In het hernemen van schilderijen
geloof ik daarom ook niet, het spontane karakter verdwijnt. Mijn
inspiratie haal ik uit het dagelijkse leven, elk voorval of beeld kan
een begin zijn van een werk. Daar borduur ik dan verder op door.
Details voeg ik toe of laat ik verdwijnen. Vaak verwerk ik ook oude
spullen en stoffen in mijn schilderijen omdat ze een prachtige patine
hebben. Ze hebben een verleden zodat je die zaken een ziel kan meegeven
en daardoor tastbaar worden. Ook ben ik in de ban van alles wat mobiel
is: illustere zeppelins, perpetuum mobile, zeepkisten... Het blijft
voor mij een onuitputtelijke bron van inspiratie. Uiteraard speelt voor
mij de techniek een heel grote rol. Het is hét middel om mijn
ideeën uit te werken. Daarom stel ik hoge eisen aan de afwerking,
voldoet het werk niet, gaat het mijn atelier niet buiten.
Meestal gebruik ik achtergronden die zacht van tint zijn of een
fotografische onscherpte vertonen zodat het hoofdgebeuren op de
voorgrond treedt, soms met zinderende kleuren. Verder vind ik het
uitermate belangrijk om de schilderijen een juiste ambiance mee te
geven door de manier waarop ik de figuren belicht.
Door objecten van verschillende tijden naast, of achter elkaar te
plaatsen tracht ik een surrealistische wereld te scheppen, vaak in
combinatie met fauna en flora. Dat is het gevolg van mijn
ontegensprekelijke liefde voor de natuur. Deze cocktail tracht ik over
te brengen naar de toeschouwer zodat ook hij zich kan laten meeslepen
in de voorstelling.
Hilaire Bals
Het oeuvre van Hilaire Bals omvat voornamelijk stillevens. Vaak
vertonen ze, door middel van attributen of achtergronden, linken naar
de klassieke oudheid of het surrealisme. Hij plaatst zijn stilleven
soms voor een imaginaire lucht of achtergrond waardoor er een
vervreemde sfeer ontstaat. De ene keer schildert hij vrolijk blinkend
fruit, de andere keer komen thema's als leven en dood aan bod. De
schilder streeft naar spontaniteit in zijn werk met een pasteuze toets
en niet louter naar een fotografische picturaliteit. Ook de
confrontatie van verschillende materies op zijn werk is boeiend om
zien. Zo houdt hij ervan om 17de eeuwse glazen naast, of op, verweerde
bakstenen te plaatsen. Een andere keer plaatst hij Chinees aardewerk op
een ruw Vlaams tafelblad. Niet alleen materies zijn belangrijk voor
hem, even belangrijk zijn compositie, licht, kleur en ritme in het
schilderij. Hoewel je bij een eerste blik op het werk van Hilaire Bals
louter de weergave van de realiteit ziet, merk je bij het naderbij
kijken toch meer. Zo vloeit bijvoorbeeld een doek naadloos over in de
ondergrond en vice versa. De objecten op de stillevens lijken door hun
compositie en context geen alledaags karakter meer te hebben, ze
krijgen een nieuwe betekenis. Vaak componeert hij de objecten tot ze
een esthetisch en samenhangend geheel vormen, maar soms dienen de
stillevens zichzelf aan en wordt net daardoor een spontane,
ongekunstelde sfeer gecreëerd. De kunstenaar heeft steeds de
bedoeling om een harmonieus geheel te maken waarbij kleur- en
lichtgebruik van primordiaal belang zijn.
Gisela Vacca
Gisela Vacca is geboren en
getogen in Brussel en bracht al op zeer jonge leeftijd veel tijd in
musea door. Na de middelbare school werd zij toegelaten op de
kunstakademie in Brussel.
Na het behalen van haar diploma heeft zij zich direkt gevestigd als
zelfstandig Kunstenares en vertrok op 25 jarige leeftijd naar
Italië waar zij zeven jaar schilderde en vele exposities heeft
gehad.
Deze periode is heel belangrijk geweest voor haar en voor haar kennis van de schildertechniek.
Gisela kan je niet echt vatten in een bepaalde stijl of stroming, zij
zegt zelf dat haar werk een mengelmoes is tussen het realisme en
magisch realisme. De onderwaterwereld als hoofdthema in haar werk kun
je dan het beste zo inschatten, want de wereld die zij creeërt ,is
een wereld van kleur en licht en volkomen stilte.
Het licht,de beweging,het leven,het mysterie zijn allemaal signalen die in haar schilderijen van toepassing zijn.
Zo veroverde Gisela Vacca niet alleen Europa maar ook Japan. De
Japanners die deze kunstenares zeer hoog inschatten ,niet alleen
doordat de Japanse Koikarper vaak in haar thema schilderijen voorkomt,
maar doordat haar werk een uitzonderlijke kwaliteit uitstraalt.
Zo is Gisela in Japan een beroemdheid geworden, en veel van haar werk vind een weg naar Japan.
Beeldhouwers:
Greta Van Puyenbroeck
Erwin Peeters
Mark Dedrie
Martin Hogeweg
Rieke vd Stoep
Marjolijn de Bruin
Dirk De Keyzer
|