Edward Vandaele (1962)

Mail voor nadere informatie

"Kunst kan niet modern zijn, kunst is eeuwig." Ik citeer Egon Schiele, Oostenrijkse expressionist die het werk van Vandaele sterk beïnvloed heeft. Na zijn academische vorming, waar hij een hoog doorgedreven anatomische kennis en verruimde en diepgaande kijk op kunst geleerd heeft, gaat Vandaele op zoek naar een eigen stijl. Een stijl die erg beïnvloed is door het expressionisme van de 19e eeuw. Daarnaast zijn ook de verschijningsvormen uit de hedendaagse expressieve dans een belangrijke inspiratiebron. Daarom geeft Vandaele de voorkeur aan de belichaming van de menselijke gestalte in zijn bronzen. Hij kiest voor het vastleggen van expressies in zijn beelden: vertwijfeling, verwondering, overwinning, agressie, trots, neerslachtigheid, angst, gelatenheid en rust. Allemaal uitdrukkingen die zijn beelden doen spreken, ze tot leven brengen. Altijd opnieuw zijn de sculpturen drager van de aspecten van het hedendaagse leven in het algemeen: 'De natuur als leermeesteres van de kunst' als het ware. Vandaele beeldt echter niet zomaar af; hij wil verbeelden: altijd schept hij dier of mens naar eigen zin en inzicht. De figuren staan uitgebeeld met langerekte ledematen, figuren ten prooi aan kwetsbaarheid, hulpeloosheid en dreiging. Ze verkeren in labiele toestand: elk ogenblik dreigen ze hun evenwicht te verliezen; tragisch. Maar tragiek en schoonheid zijn niet noodzakelijk twee begrippen ie volgens Vandaele gescheiden dienen te worden. De beeldhouwer werkt altijd alleen. Hij wendt zich af van het gebruik van het 'levend model'. Hij nestelt zich eenzaam in zijn atelier en kruipt in de huid van het beeld zodat alleen zijn handen en zijn ziel de werktuigen vormen tot de nieuwe creatie. Maar naast de schepper van zijn beelden is Vandaele ook de ambachtsman die het gietproces van nabij volgt en de laatste hand legt aan de afwerking van zijn beelden in de bronsgieterij. Hij kent zijn 'métier'. Vandaele neemt afstand van de steeds nieuwe of elkaar beconcurrerende avant-gardismen. Hij bekeert zich niet tot het academische van weleer maar probeert gestalte te geven aan het hedendaagse leven of levensgevoel. Door het gevoelsmatig bewerken van de natuur tracht hij zowel de leek als de vermeende kunstkenner te boeien. Hij probeert de toeschouwer in zijn ziel te raken en hoopt zo zijn oeuvre als erfenis te bestempelen voor onze wereld. Want 'kunst kan niet modern zijn, kunst is eeuwig'. CV Edward Vandaele 1962 Tielt Opleiding 1984 - 1992 Academische vorming optie beeldhouwen Stedelijk Academie Oostende Docent Pol Perneel Loopbaan 1993 Laureaat Nationale Beeldhouwwedstrijd August Vermeylenfonds Prijs stad Oostende Publieksprijs August Vermeylenfonds   1994 Selecties Conclurs Int. des Art Grafiques et Plastiques, stad Moeskroen   1998 Aankoop Provincie West-Vlaanderen Gastdocent Kunsthumaniora Brussel, workshop beeldhouwen Destelheide Dworp Lineart Flanders Expo, galerij Peperbusse   1999 Tentoonstelling oeuvre, casino-krusaal Blankenberge, Galerij Marc Degeeter Tentoonstelling Crown Plaza hotel Brussel n.a.v. 10 Jeunes Restaurateurs d'Europe Tentoonstelling Frame's Art Gallery, Knokke Lineart Flanders Expo, Frame's Art Gallery Tentoonstelling keramiek, galerij de Peperbusse, Oostende   2000 Galieris Beukenhof, Kluisbergen Leonhard's Fine Art Gallery, Brasschaat Art Tendens Belfort, Brugge Frame's Art Gallery, Knokke Lineart Flanders Expo   2001 Galerij Okhra, Kortrijk Casina-kursaal, Oostende Galerij Exelmans, Neeroeteren Art Tendens Belfort, Brugge Absolute Art Gallery, Knokke Gallery Box 5, Koksijde Oud Stadhuis, Blankenberge Aankoop brons-sculptuur stad Blankenberge   2002 Aankoop brons-sculptuur Herk-de-stad Openluchttentoonstelling zeedijk, Sint-Idesbald Gallery Box 5, Koksijde Openluchttentoonstelling, Blankenberge Confrontaties, Casino Blankenberge Lineart Flanders Expo   2003 Gallerie Alain Beciani Charleroi Galleries Beukenhof Beeldentuin Kluisbergen Gallerij Ludwig Lefevere Knokke-Zoute Classics Kortrijk Ludwig Lefevere Lineart 2003 Gent Galleries Beukenhof   2004 Expo Crid'art Amnevílle les Thermes Frankrijk Beeldenwandeling Blankenberge Beeldentuin Galeries Beukenhof Kluisbergen Expo Galeries Beukenhof Kluisbergen Lineart 2004 Flanders Expo Gent   2005 Groepsexpo Laureaten August Vermeylenfonds: cultuurpaleis Oostende Art Gallery Ludwig Lefevere Knokke-Zoute Beeldentuin Galeries Beukenhof Kluisbergen Gasttentoonstelling St-Martens-Latem Galerie Belled Utrecht Nederland Lineart 2005 Flanders Expo Gent   2006 Foire d'Art Contemporain Arténim Grenoble Gast Beeldhouwer Tuinexpo Hallen Kortrijk Welness & style Kortrijk Gallerie Belled Utrecht (Doorn) Nederland Sculptour 2006 Beukenhof -Phoenix Galleries Kluisbergen Foire européenne d'art contemporain Strasbourg Gallerie Alain Beciani Charleroi Aankoop stad Gent en cultuur platform st-denijs-westrem / afsnee : "meisje van Afsnee" Lineart 2006 Flanders Expo Gent   2007 Classica - Kortrijk LineArt - Gent De Beeldenstorm - Bosschenhoofd 2008 De Beeldenstorm - Bosschenhoofd LineArt - Gent (Kunsttijdschrift Vlaanderen nr. 297 - Fernand Bonneure) De Duitstalige dichter Rainer Maria Rilke was in het begin van de twintigste eeuw enkele jaren particulier secretaris van Auguste Rodin, de beroemde Franse beeldhouwer. Hij schreef later een belangrijk essay over deze meester waarin volgend citaat voorkomt: Net als het schilderij is het beeldhouwwerk een ding op zichzelf. Het heeft echter in tegenstelling tot het schilderij geen wand, zelfs geen dak nodig. Het is een ding dat op zichzelf kan bestaan en het is goed het volledig het wezen van een ding te geven, waar men omheen kan lopen en dat men van alle kanten kan bekijken. Het beeld moet een eigen plaats krijgen, door de kunstenaar bedacht en toegekend, niet uit willekeur maar ingeschakeld in de stille duur van de ruimte en in haar grote wetmatigheden. Deze uitspraak lijkt mij zeer goed te passen als commentaar bij of als opstap naar de kunstwereld van Edward Vandaele. Hij werd in Tielt geboren in 1962 en woont in Bredene. Hij werd voor zijn vak als beeldend kunstenaar degelijk opgeleid aan de Stedelijke Academie van Oostende en specialiseerde zich naderhand meer concreet in beeldhouwkunst en in keramiek. Sinds enkele jaren is hij professioneel beeldhouwer. Hij heeft al opgemerkte tentoonstellingen achter de rug en zijn werk werd met enkele prijzen bekroond. Zelf beweert Edward Vandaele dat het zijn betrachting is in het kunstwerk zijn eigen gemoedstoestand uit te drukken en van daaruit aan de beschouwers over te brengen. Dit verklaart alvast waarom hij voor de stijl van zijn kunst verwant is met het expressionisme, dat in alle tijden de kunst heeft beïnvloed, maar vooral in de twintigste eeuw als richting werd onderkend en verdedigd, aanvankelijk in Europa, later over de hele wereld. Het expressionisme wil niet langer afbeelden, hetgeen ten overvloede gebeurde in het impressionisme, maar wil eerder verbeelden wat in de kunstenaar omgaat en beweegt. Het expressionisme vinden wij terug in alle kunstdisciplines vanaf literatuur en toneel, in ballet en film, en ook in de beeldende en grafische kunsten. Expressionisme werd dus een universeel verschijnsel dat zijn plaats kreeg in alle culturele evenementen en a fortiori in de meest plastische van alle kunsten, de sculptuur. Het werk van Vandaele is daar een treffend en apart voorbeeld van. Wat toont hij ons? Wat zien wij? Figuren, gestalten van mens en dier uitgevoerd in brons. Een van de oudste werkwijzen in de geschiedenis van de beeldhouwkunst, reeds door Grieken en Romeinen beoefend, vinden wij terug in de hedendaagse kunst. Vandaele heeft de moeilijke, omslachtige, lastige en delicate techniek van het modelleren in klei of was, zijdelings ook van het bronsgieten en vooral van het finale afwerken van het kunstwerk goed onder de knie. Men ziet aan elk beeld dat hij met genoegen aan zijn kunst werkt, dat hij erin opgaat en dat hij wel nooit nog ander materiaal zal gebruiken. Brons is bovendien een van de duurzaamste en rijkste materies, die een typische warme uitstraling bezit en die daardoor voor het publiek goed herkenbaar en aanspreekbaar blijft. Een van de typische aspecten van Vandaeles sculpturen bestaat in het oproepen van verschillende stadia van ritme en van trage en snellere beweging, zelfs binnen de statische factuur van het bronzen beeld zelf. Vrouw met linnen doek bijvoorbeeld, is daarvan een goed voorbeeld. Wij zien een bedachtzame expressie van het gezicht uitgaan. De fijn gesneden trekken van ogen, neus en mond tekenen het karakter uit, waarin een wereld van zorgzaamheid verborgen ligt. Enige nadruk ligt op de handen met wat uitgerekte vingers, die wel verwijzen naar de langdurige en zware arbeid die hier wordt gesuggereerd. Uiteraard vinden wij diezelfde ritmiek terug in The Runner en in de figuur van de fameuze danser en choreograaf Nijnsky, twee schitterende creaties, waarin de kunstenaar zich voluit met zijn onderwerp heeft vereenzelvigd. Ritme, beweging en gedrevenheid vallen in deze sculpturen op vooral in de gebaren van handen, armen en benen. Soms komt een gebaar of een houding wel eens wat hoekiger, wat afwijkend voor, omdat ze meer willen weergeven dan de normale functies waarvoor zij dienen. Het hele lichaam, ledematen én torso, vertoont in alle beelden een zelfde eenheid en eigenheid. Men ziet duidelijk dat de kunstenaar in zijn aanvankelijk wasmodel, met veelvuldige toetsen, inkepingen, overlappingen en vingerafdrukken naar de meest perfecte, dit wil zeggen de meest sprekende voorstelling zoekt van de gestalte die hij wil uitdrukken. Alhoewel hij zonder model werkt, zijn dit in elk geval zeer lichamelijke, af en toe sensuele beelden die bijna om tactiele benadering vragen. Ze zijn door deze aantrekkingskracht vanzelf de betere expressies in de hedendaagse beeldhouwkunst. Een tweede kenmerk van Vandaeles kunst ligt nog dieper en in de kunstgeschiedenis zelf. Hij moet een bijzondere waardering hebben voor Egon Schiele, naar wie hij expliciet verwijst in de titel van enkele beelden. Schiele was een heel aparte Oostenrijkse schilder en tekenaar. Hij overleed in 1918, slechts 28 jaar oud. Hij staat bekend om zijn talrijke curieuze zelfportretten en vooral om zijn erotisch getinte naaktfiguren. Hij is een van de grote expressionisten geweest, die een uiterst beeldende stijl heeft ontwikkeld. In het beeldhouwwerk van Edward Vandaele zien wij ruimtelijke en plastische verwantschap uitgedrukt, weeral vooral in de gebaren van zijn figuren en hun houdingen. De structuur van de lichamen laat voluit vlezige partijen zien, maar onderstreept tevens en zelfs bij voorrang de plaats van gewrichten, botten en spieren, die dan weer met meer dan fysische waarde geladen worden. De beelden van Vandaele verschijnen aldus als krachtige constructies, maar die meteen ook delicate passages niet ontwijken. Kracht en energie gaan hier samen met verstilling en eenvoud. In zijn figuren weet de kunstenaar waarneming en inventie, ruimtelijkheid en anatomie te combineren. Zijn sculpturen stralen een innemend karakter uit, dat ver verwijderd staat van elke modieuze sentimentaliteit. Dit laatste gebeurt dan vooral door de aantrekkelijke korrelige opperhuid waarin alle beelden te voorschijn treden. Hierdoor ziet men tevens hoe de kunstenaar waarschijnlijk op een dynamische wijze vlakken en plekken vult of leeg laat en accenten legt om het lichaam af te werken in eenklank met het thema dat hij bedenkt en bedoelt. De schoonheid van deze kunst ligt immers in de opbouw van man, vrouw, paard, altijd met de natuurlijke fysiek als uitgangspunt, maar door de kunstenaar ontworpen en uitgevoerd tot monumentale scheppingen, ongeacht de grootte of de omvang. Vandaele houdt vast aan de figuratie en het verschijnen ervan in zijn kunstwerken. Hij is een echte factor, een beeldenmaker, die de fysische inspanning niet schuwt, die zijn toevlucht niet neemt tot gemakkelijke installaties of conceptuele armoede. In kunst moet er volgens mij nog altijd iets zitten van het werkwoord kunnen. Dat wil dan zeggen een zeldzame combinatie van inspiratie, verbeelding, gedegen vakmanschap, uitgekiende technische vaardigheid en dit alles gedragen door een innerlijke gedrevenheid. Dit alles tilt ook de kunst van Vandaele tot een hoog niveau. Het ruimtelijke inzicht van de artiest en zijn gevoel voor krachtige monumentaliteit garanderen bovendien het essentiële evenwicht, de typische geconcentreerde spanning die hij oproept tussen het geheel en de onderdelen van zijn creaties. Recensie Edward Vandaele is op de eerste plaats met expressiviteit begaan, dat wil zeggen met de lichamelijke of vormelijke weergave van iets innerlijks, hoezeer ook de uitstraling van dat innerlijke via de welsprekendheid van de vorm en van het totaalbeeld tot stand komt en groeit. Vandaele bezit de benijdenswaardige gave om een figuur te modelleren die perfect beantwoordt aan de uitdrukking van een gedachte. De afwezigheid van het levende model betekent niet dat hij zomaar uit het niets een gestalte of een expressie plukt …een kleischets van een danspose van de hand van Rodin kan hem inspireren voor het ontwerp van zijn bronssculptuur “Nijinski”,zoals zijn “ode aan Egon Schiele”refereert aan een schilderij van de Oostenrijkse expressionist. Ook zijn ruiters van de apocalypse refereren in een eigen vormgeving aan een bestaand bijbels tafereel.Inspiratie is hier echter geen synoniem voor imitatie, dat is duidelijk, het gaat trouwens telkens over een eigen interpretatie van de beeldhouwer. Vandaele houdt duidelijk van klassieke allure en toch komt zijn werk heel hedendaags over.Dat is in ruime mate te danken aan zijn soepel omspringen met de vormentaal en aan de voelbare intensiteit van de huid van zijn personages waarin ondermeer lichtinval en schaduwen een belangrijke rol spelen.Zijn sculpturen onderstrepen zijn behoefte wezens te creëren die leven en die niet louter pure esthetiek zijn, hoewel ze een esthetische presence niet schuwen.Dat betekent dat hij herkenbare figuren uitbeeldt die niet alleen een beweging uitvoeren, maar tevens en vooral wellicht een emotie, een gemoedsgesteltenis zoals melancholie, onzekerheid, verlangen, woede, enz…telkens gehuld in een materie met een enorme sensibiliteit en oordeelkundig aangebrachte of, beter gezegd,open gelaten dieptes waarin schaduwen leven en het licht gaat schuilen. De vingers zijn dikwijls lang, elegant en welsprekend. Voeten stralen innerlijke kracht uit.Gelaatsuitdrukkingen, soms sereen en klassiek, soms krachtig en expressief.De ritmiek van het lichaam is discreet, maar daarom niet minder duidelijk en overtuigend.Hoewel Vandaele op uitzonderlijke knappe wijze gezichten, handen en voeten modelleert, toch vertrekt hij niet vanuit de vormentaal van een poserend model en is het nauwkeurig respecteren van verhoudingen niet iets waar hij zich angstvallig op toespitst. Het overstijgen van proporties lijkt soms vanzelfsprekend te zijn, in de sculpturen van Vandaele wettigt de intensiteit van de expressieve vormgeving het vrije omspringen met verhoudingen. Anders geformuleerd, overstijgt hier de expressiviteit de dwang of de beperking van een al te klassiek patroon. Edward Vandaele realiseert blijkbaar als iets evidents de verfijning en een eigenzinnige natuurgetrouwheid waar velen hopeloos mee worstelen. Vandaele's bronzen zijn toonbeelden van een persoonlijke harmonie tussen vorm en gedachte omwille van zijn rustig beheersen van de techniek en zijn voelbaar bezielen van de materie. Hugo Brutin

De Vos Beeld in brons









Landgoed Maple Farm
De Beeldenstorm - Roosendaalsebaan 4
4744 SM Bosschenhoofd (Roosendaal) - Provincie Noordbrabant
Tel nr 0031 (0)165-340333 - email adres NVDBS@freeler.nl